Podstawa prawna: 

Uchwała Nr LXVIII/585/2022 Rady Gminy Raszyn z dnia 21 grudnia 2022 r.

Uchwała Nr XI/63/2024 z dnia 24 października 2024 r. Rady Gminy Raszyn w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Strategii Rozwoju Gminy Raszyn na lata 2022-2030 oraz określenia szczegółowego trybu i harmonogramu opracowania projektu zmiany Strategii, w tym trybu konsultacji.

Cel: 

Wyznaczone zostały nowe cele strategiczne odpowiadające obecnym wyzwaniom oraz szansom rozwojowym. Efektywna implementacja założeń strategii usprawni i przyspieszy proces pozyskiwania środków europejskich w okresie programowania 2021-2027.

Określono następujący cel horyzontalny oraz cele strategiczne Gminy Raszyn:

Cel strategiczny horyzontalny: dynamiczny rozwój Gminy Raszyn z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.

• Cel strategiczny 1. Wyższa jakość życia mieszkańców, inwestycje w kapitał ludzki,

• Cel strategiczny 2. Rozwój infrastruktury społecznej i technicznej, wsparcie lokalnej przedsiębiorczości, 

• Cel strategiczny 3. Wsparcie rozwoju zrównoważonego, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska naturalnego,

• Cel strategiczny 4. Poprawa dostępności komunikacyjnej, zagospodarowania przestrzeni,

• Cel strategiczny 5. Kompleksowa promocja gminy, poprawa wizerunku.

Realizacja w 2024 r.:

W 2024 r. zrealizowano szereg działań i inwestycji powiązanych z celami Strategii, które odzwierciedlały aktualne potrzeby gminy. Szczegółowe informacje na ten temat przedstawiono w programach i strategiach obszarowych omówionych w dalszej części raportu.

plan ogólny - w opracowaniu

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY 

Gminny Program Rewitalizacji Gminy Raszyn 

Podstawa prawna: 

Uchwała Nr XXVII/262/16 Rady Gminy Raszyn z dnia 4 listopada 2016 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Raszyn na lata 2016-2023.

Gmina  na chwilę obecną nie posiada Gminnego Programu Rewitalizacji Raszyna na lata 2023-2033. W najbliższym czasie zostaną podjęte prace mające na celu opracowanie nowego programu. 

Cel: 

Poprawa jakości życia mieszkańców Gminy Raszyn poprzez kompleksową rewitalizację obszarów zdegradowanych, ze szczególnym uwzględnieniem integracji społecznej i przestrzenno-funkcjonalnej.

Realizacja w 2024 r.: 

W 2024 r. została zakończona realizacja zadania stanowiącego główny cel programu pn.: „Adaptacja budynków Austerii na centrum integracji społeczno-kulturalnej – Etap 2”  w ramach Programu Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Łączny koszt projektu zgodnie z umową z MKiDN: 17.044.044,52 zł, dofinansowanie: 14.059.553,70 zł, w tym: 11.950.620,64 zł ze środków MF EOG a 2.108.933,06 zł ze środków MKiDN.

Zadanie zostało zrealizowane w okresie od 1 stycznia 2021r. do 30 kwietnia 2024r.

W ramach projektu zrewitalizowano budynki należące do kompleksu „Austerii” położone wzdłuż Alei Krakowskiej.  Działania rewitalizacyjne trwały nieprzerwanie od 2021 r., a zaczęły się od przeprowadzenia badań archeologicznych i architektonicznych. Po wyłonieniu w drodze postępowania przetargowego generalnego wykonawcy przystąpiono do prac konserwatorskich, restauratorskich oraz budowlanych polegających na remoncie, rozbudowie i przebudowie dawnych budynków poczty, wozowni i kramów. Projekt przewidywał powstanie w tym miejscu Centrum Integracji i Dialogu, w ramach którego działać będzie czytelnia, sala zajęć ruchowych, sala multimedialna, biblioteka, kuchnia do prowadzenia warsztatów i strefa konsumpcyjna.

Cel: 

Gminny program osłonowy „Posiłek w szkole i w domu” ma na celu zapewnienie pomocy zarówno osobom starszym, niepełnosprawnym i samotnym o niskich dochodach, jak również dzieciom, które wychowują się w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji. Celem programu jest także zapewnienie wsparcia finansowego organom prowadzącym publiczne szkoły podstawowe w organizacji stołówek oraz miejsc spożywania posiłków w szkołach.

Realizacja w 2024 r.:

Z pomocy skorzystało 56 osób, którym decyzją przyznano świadczenie w postaci:

• jednego posiłku dziennie wydawanego w dni robocze, w tym 45 dzieci mających miejsce zamieszkania w gminie (23 dzieci do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej i 22 dzieci do czasu ukończenia szkoły ponadpodstawowej lub szkoły ponadgimnazjalnej),

• z posiłku skorzystało także 11 osób dorosłych, które mają dowożony obiad do miejsca zamieszkania,

• wypłacono także świadczenie pieniężne na zakup posiłku lub żywności dla 27 osób.

Łączny koszt w 2024 r. wyniósł 110.069,00 zł z czego dotacja z budżetu państwa to kwota 66.042,00 zł.

Realizacja w 2024 r.:

W celu ochrony powietrza Gmina Raszyn  w 2024 r. prowadziła stałe pomiary jakości powietrza za pomocą 7 mierników powietrza zainstalowanych w lokalizacjach:

• Szkoła Podstawowa w Raszynie: https://airly.eu/map/pl/#52.15466,20.92359,i6587,

• Przedszkole nr 1 w Raszynie: http://infomet.nazwa.pl/meteo/raszyn/02/zapylenie.htm

• Szkoła Podstawowa w Sękocinie: https://airly.eu/map/pl/#52.10386,20.89039,i6585,

• Szkoła Podstawowa w Ładach: https://airly.eu/map/pl/#52.12724,20.96190,i6589,

• Świetlica Środowiskowa „Świetlik” na Rybiu: http://infomet.nazwa.pl/meteo/raszyn/01/zapylenie.htm,

• Ognisko Wychowawcze w Jaworowej: http://infomet.nazwa.pl/meteo/raszyn/03/zapylenie.htm,

• Przedszkole w Falentach, czujnik zakupiony w ramach Funduszu Soleckiego Sołectwa Falenty w 2021 r.: https://airly.eu/map/pl/#52.1373470446,20.9249961376,i43276.

Dzięki wsparciu środków z  Samorządu Wojewódzkiego w 2019 r. zostało zakupione przez gminę Raszyn mobilne laboratorium wraz z dronem badające jakość powietrza zwane potocznie „smogowozem”. Tzw. "smogowóz" jest regularnie używany zarówno podczas działań kontrolnych, jak i też ustawiany w roli mobilnej stacji pomiarowej (możliwość dokonywania pomiarów w cyklach 24-godzinnych – zasilany z akumulatora lub w cyklach kilku dniowych- zasilany z sieci energetycznej), służy jako pojazd do transportu drona, uczestniczy podczas kontroli  polegających na poborze popiołu z paleniska, jak również uczestniczy we wspólnych kontrolach przeprowadzanych z Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska w Warszawie. 

Systematyczna kontrola gospodarstw w zakresie spalania w piecach grzewczych. W 2024 r. zostało przeprowadzonych łącznie 171 kontroli posesji, co do których istniało podejrzenie, że może dochodzić na nich do spalania odpadów. 

W 2024 r. w okresie jesienno-zimowym w wybrane dni od poniedziałku do piątku w godzinach 16-22 oraz w soboty, niedziele i święta na terenie gminy Raszyn wykonano 80 analiz spalin z kominów palenisk domowych za pomocą bezzałogowego systemu latającego – drona. 

Pomiary zostały wykonane na bazie sensorów chemicznych, które z dużym prawdopodobieństwem wskazywały na spalanie odpadów w spalinach emitowanych do powietrza z komina badanych posesji. Z uzyskanych danych stwierdzono, że na 1 posesji dochodziło do spalania odpadów co stanowiło podstawę do przeprowadzenia kontroli w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów w paleniskach domowych i gospodarczych.

Z 30 posesji pracownicy działającego na zlecenie organu Centralnego Laboratorium Pomiarowo-Badawczego Sp. z o.o. z Jastrzębia-Zdroju pobrali z paleniska kotłowni budynku próbkę popiołu do wykonania analizy laboratoryjnej mającej potwierdzić lub wykluczyć podejrzenie spalania odpadów. Na podstawie przeprowadzonej oceny morfologicznej oraz badań fizykochemicznych w 4 próbkach stwierdzono termiczne przekształcanie (spalanie) niedozwolonych substancji (śmieci / odpadów) w piecu, z którego została pobrana próbka. W stosunku do ww.  właścicieli posesji Organ Gminy Raszyn wystąpił w charakterze oskarżyciela publicznego  do Sądu  Rejonowego w Pruszkowie z wnioskiem o ukaranie oraz o zasądzenie na rzecz Gminy Raszyn zwrotu zryczałtowanych wydatków, oraz należności poniesionych przez Gminę z tytułu sporządzenia ekspertyzy w zakresie badań próbek odpadu paleniskowego niezbędnej i koniecznej w toku czynności wyjaśniających w wysokości 1.832,70 zł za 1 próbkę. W ramach ww. postępowaniach Sąd nałożył grzywny w wysokości od 300,00 zł do 500,00 zł. 

W ramach programu mieszkańcy mogą ubiegać się o dofinansowanie na kompleksową termomodernizację, wymianę kopciucha na nowe, efektywne i ekologiczne źródło ciepła.

Na podstawie zawartego pomiędzy gminą a WFOŚiGW w Warszawie porozumieniem nr 25/2019 z późniejszymi aneksami  na terenie  naszej gminy działa punkt konsultacyjno - informacyjny programu, czynny 10 godzin tygodniowo w dniach od poniedziałku do czwartku. W godzinach pracy punktu w 2024 r. udzielono 665 konsultacji mieszkańcom zarówno osobistych jak i telefonicznych, zostało złożonych 50 wniosków oraz przeprowadzono 20 wizyt u mieszkańców.

W ramach prowadzonych działań informacyjno-promocyjnych Gmina Raszyn na bieżąco drukowała informacje, broszury i ulotki udostępnione w ramach Czystego Powietrza, które były ogólnodostępne zarówno w punkcie konsultacyjnym, jak również na terenie Urzędu Gminy Raszyn. Osoby obsługujące punkt czynnie uczestniczyły w organizowanych akcjach z zakresu ochrony środowiska wspólnie z pracownikami Referatu Ochrony Środowiska Urzędu Gminy Raszyn. Materiały informacyjno-promocyjne zostały rozdysponowane także podczas corocznego EKO - Pikniku organizowanego przy udziale gminy  i organizowanych w ich ramach spotkań z mieszkańcami.

II.        Przeprowadzenie spotkania edukacyjnego (warsztatów) skierowanych do mieszkańców Gminy w wieku 60+, obejmującego tematykę z zakresu Programu Ochrony Powietrza dla woj. mazowieckiego, możliwość wykorzystania OZE i oszczędzania energii:

Zwrócono mieszkańcom uwagę w szczególności na:

1. promowanie:

• wymiany źródeł ciepła,

• termomodernizacji,

• dobrych praktyk w zakresie ochrony powietrza i sposobach ograniczania niskiej emisji oraz przyzwyczajeń transportowych,

• odnawialnych źródeł energii,

2. Uświadomienie społeczeństwa i wzbogacanie wiedzy w zakresie:

a) zachowań wpływających na jakość powietrza (np. szkodliwość spalania odpadów w paleniskach domowych; spalania złej jakości paliwa, w szczególności w kotłach bezklasowych, wpływu użytkowanych pojazdów oraz stylu jazdy),

b) skutków zdrowotnych i finansowych złej jakości powietrza,  

c) działań, które można i należy podejmować, aby lokalnie poprawić jakość powietrza, w tym korzyści, jakie niesie dla środowiska:

• • • podłączenie do scentralizowanych źródeł ciepła,         

    • termomodernizacja budynków,

    • nowoczesne niskoemisyjne źródła ciepła,

    • korzystanie ze zbiorowych systemów komunikacji lub alternatywnych systemów transportu (rower, poruszanie się pieszo),

    • zieleń w miastach,

d) informowanie mieszkańców o przyjęciu uchwały antysmogowej, jej skutkach oraz konieczności przestrzegania zakazów i ograniczeń zawartych w uchwale,

e) kształtowanie właściwych zachowań społecznych poprzez propagowanie konieczności oszczędzania energii cieplnej i elektrycznej,

f) uświadamiania społeczeństwa nt. negatywnego wpływu transportu indywidualnego (szczególnie najstarszych i najwyżej emisyjnych pojazdów) na stan powietrza i na zdrowie ludzi,

g) informowanie mieszkańców o możliwości uzyskania dopłat i skorzystania z finansowych programów gminnych, wojewódzkich, ogólnokrajowych.

Prezentacja promowała m.in. tematykę:

• obowiązujących przepisów i kontroli ich przestrzegania,

• dobrych praktyk w zakresie ochrony powietrza i sposobów ograniczania niskiej emisji,

• możliwości pozyskania dofinansowania do wymiany nieekologicznych źródeł ciepła,

• odnawialnych źródeł energii.

Przygotowano i rozprowadzono na ten cel 300 szt. 2-stronicowych ulotek dla mieszkańców w wieku 60+, które zawierały informacje dotyczące uchwały antysmogowej, wpływu złej jakości powietrza na zdrowie ludzi, dobrych praktyk związanych z ochroną powietrza do wykorzystania na co dzień. Ulotka zawierała najważniejsze informacje z zakresu:

a) uchwały nr 204/23 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 21 listopada 2023 r. zmieniająca uchwałę w sprawie programu ochrony powietrza dla stref w województwie mazowieckim,

b) uchwały nr 162/17 z 24 października 2017 r. Sejmiku Województwa Mazowieckiego tzw. uchwały antysmogowej wprowadzającą na obszarze województwa mazowieckiego ograniczenia i zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw,

c) promowania działań, niezbędnych do poprawy jakości powietrza i ograniczenia niskiej emisji,

d) obowiązujących przepisów i kontroli ich przestrzegania,

e) możliwości dofinansowania do wymiany nieekologicznych źródeł ciepła,

f) odnawialnych źródeł energii.

III. Przeprowadzenie warsztatów dla dzieci w szkołach i przedszkolach na terenie gminy Raszyn, obejmujących tematykę z zakresu Programu Ochrony Powietrza dla woj. mazowieckiego w zakresie pogadanki dotyczącej ochrony powietrza i gospodarki odpadami, a także zorganizowano gry i zabawy ekologiczne.

Przeprowadzono warsztaty dla dzieci w  placówkach edukacyjnych na terenie Gminy Raszyn, obejmujących tematykę z zakresu Programu Ochrony Powietrza dla woj. Mazowieckiego, podczas których 2 edukatorów przeprowadziło 10 warsztatów edukacyjnych w 10 placówkach oświatowych na terenie Gminy Raszyn. W ramach warsztatów zostały przeprowadzone m.in.:

1. Pogadanki o sposobach ograniczenia niskiej emisji z gospodarstw domowych, dobrych praktykach w zakresie ochrony powietrza i oszczędzania energii, negatywnym wpływie transportu indywidualnego na stan powietrza i na zdrowie ludzi, odnawialnych i nieodnawialnych źródłach energii.

2. Quiz o czystym powietrzu, gdzie dzieci będą aktywnie uczestniczyły w spotkaniu poprzez udzielanie odpowiedzi na zadawane pytania.

3. Gry, zabawy i doświadczenia dla dzieci związane z tematyką ochrony powietrza.

Dla przedszkoli zostały przekazane gry edukacyjne o tematyce ochrony powietrza – 6 szt.  Czas trwania warsztatów to 1 godzina lekcyjna, 45 minut.

Miejsca, w których zostały przeprowadzone warsztaty:

1. Przedszkole z Oddziałami integracyjnymi Nr 1 „Pod Topolą”, ul. Pruszkowska 21C, Raszyn,

2. Przedszkole Nr 2 „W Stumilowym Lesie”, ul. Lotnicza 43A, Raszyn,

3. Przedszkole Nr 3 „Wyspa Skarbów”, ul. Poniatowskiego 18, Raszyn,

4. Przedszkole w Falentach, ul. Opackiego 44, Falenty,

5. Przedszkole w Sękocinie, ul. Sękocińska 20, Sękocin Stary,

6. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Ładach, Bajkowe Przedszkole, ul. Długa 49, Dawidy Bankowe,

7. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Ładach, Szkoła Podstawowa im. Księcia Józefa Poniatowskiego w Ładach, ul. Długa 49, Dawidy Bankowe,

8. Szkoła Podstawowa im. Cypriana Godebskiego w Raszynie, ul. Szkolna 2, Raszyn,

9. Szkoła Podstawowa im. Cypriana Godebskiego w Raszynie, ul. Unii Europejskiej 1, Raszyn,

10. Szkoła Podstawowa w Sękocinie, ul. Wierzbowa 5, Słomin.

IV. Stoisko informacyjne na Eko-Pikniku w Falentach

Podczas cyklicznie odbywającego się Eko-Pikniku w Falentach, zostało przygotowane przez Urząd Gminy Raszyn stoisko informacyjne, w ramach którego trzech pracowników zajmujących się na co dzień zadaniami związanymi z ochroną powietrza udzielało mieszkańcom informacji, porad o aktualnych przepisach, możliwości uzyskania dofinansowania na wymianę kotła w ramach programów Czyste Powietrze, Stop smog, PONE, kar, jakie grożą za używanie kotłów pozaklasowych. Uczestniczyło 200 osób dorosłych, wśród których rozdystrybuowano 100 szt. ulotek przygotowanych na potrzeby edukacji mieszkańców gminy z zakresu ochrony powietrza. Został zaprezentowany dron i smogowóz, który jest na co dzień używany przez pracowników UGR do przeprowadzania kontroli i prowadzenia pomiarów zanieczyszczeń wydostających się z komina podczas spalania paliw w przydomowych kotłowniach. Zaprezentowane również wilgotnościomierze służące do pomiaru wilgotności drewna spalanego w przydomowych kotłowniach (kominkach). Dla dzieci zostały zorganizowane konkursy rysownicze na najładniejszą pracę o tematyce ochrony powietrza, w których uczestniczyło 200 dzieci.
Liczba godzin szkoleniowych: 6.

• Łączna liczba osób objętych działaniami informacyjnymi i edukacyjnymi: 400 osób.

V. Kampania informacyjno - edukacyjna kształtująca świadomość ekologiczną i wiedzę w zakresie zmian klimatu

W ramach kampanii zostało przeprowadzone szereg działań powiązanych ze sobą tematycznie jak i czasowo mających znaczący wpływ na uświadomienie społeczeństwa i wzbogacanie wiedzy w zakresie:

a) zachowań wpływających na jakość powietrza (np. szkodliwość spalania odpadów w paleniskach domowych; spalania złej jakości paliwa, w szczególności w kotłach bezklasowych, wpływu użytkowanych pojazdów oraz stylu jazdy), 

b) skutków zdrowotnych i finansowych złej jakości powietrza,

c) działań, które można i należy podejmować, aby lokalnie poprawić jakość powietrza, w tym korzyści,

d) kształtowania właściwych zachowań społecznych poprzez propagowanie konieczności oszczędzania energii cieplnej i elektrycznej,

W miesiącu wrześniu 2024 r. zostały przeprowadzone 4 prelekcje na temat: „Wpływ człowieka na zmiany zachodzące w naszym otoczeniu przy jednoczesnym ukierunkowaniu na właściwe postawy i zachowania, mające wpływ na zmniejszenie negatywnego oddziaływania człowieka na klimat”.

Prelekcje odbyły się:

• 08.09.2024 r. - jedna prelekcja podczas Eko-Pikniku w Falentach,

• 17.09.2024 r. - trzy prelekcje w szkole podstawowej w Sękocinie.

W ramach akcji poruszane były m.in.: tematyka obowiązujących przepisów i kontroli ich przestrzegania, dobrych praktyk w zakresie ochrony powietrza i sposobów ograniczania niskiej emisji, możliwości pozyskania dofinansowania do wymiany nieekologicznych źródeł ciepła, odnawialnych źródeł energii.

Podczas Eko Pikniku przeprowadzone zostały również warsztaty ekologiczne dla dzieci i młodzieży.

Opracowana została również broszura dotycząca wpływ człowieka na klimat w formie gry w ilości 300 szt.  

Materiały informacyjno-edukacyjne dla użytkowników kotłów pozaklasowych.

Wykonano i rozprowadzono wśród mieszkańców gminy 400 szt. 4-stronicowych ulotek skierowanych bezpośrednio dla użytkowników kotłów pozaklasowych. Ulotka zawierała informacje dotyczące uchwały antysmogowej, możliwości uzyskania dofinansowania do wymiany źródła ciepła, wpływu złej jakości powietrza na zdrowie ludzi oraz kar, jakie grożą za eksploatowanie kotłów pozaklasowych. Zawierała najważniejsze informacje wynikające z:

a) uchwały nr 204/23 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 21 listopada 2023 r. zmieniająca uchwałę w sprawie programu ochrony powietrza dla stref w województwie mazowieckim,

b) uchwały nr 162/17 z 24 października 2017 r. Sejmiku Województwa Mazowieckiego tzw. uchwały antysmogowej wprowadzającą na obszarze województwa mazowieckiego ograniczenia i zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw,

c) promowanie działań, niezbędnych do poprawy jakości powietrza, które powinny być realizowane przez użytkowników kotłów na paliwo stałe,

d) możliwych formach dofinansowania, na wymianę źródła ogrzewania,

e) konsekwencji, jakie wynikają z użytkowania kotłów pozaklasowych,

f) informacji o konieczności złożenia nowej deklaracji w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, w przypadku wymiany źródła ciepła na ekologiczne.