Realizacja zadań związanych ze sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Raszyna. Do najważniejszych z nich należą:

• 1. • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2012-2025,

     • Gminny Program Wspierania Rodziny dla Gminy Raszyn na lata 2023-2025,

     • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Raszyn na lata 2021-2025,

     • Program Osłonowy w Zakresie Dożywiania "Pomoc Gminy w Zakresie Dożywiania na lata 2024-2028",

     • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Raszyn na rok 2024.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej realizowanym politykom, programom i strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Raszyn związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. 

Na poziomu wydatków miała wpływ m.in. ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego z 23 maja 2024 r. 

Na tendencję wpłynęło również przedłużenie kolejnych regulacji wspierających polskie rodziny w postaci dodatku osłonowego niwelującego koszty energii, gazu i żywności, który w 2024 r. charakteryzował się większą kwotą wydatkowaną z budżetu miasta na ten cel niż w roku poprzednim. 

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. 

Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2024 r. GOPS wydatkował 12.358.267 zł, w tym dofinansowanie z budżetu państwa na kwotę 8.445.273 zł . 

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2024 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej" czy "Opieka wytchnieniowa". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. obsługa organizacyjno–techniczna Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

W ramach zadań własnych i zleconych GOPS ustala prawo:

• świadczeń pieniężnych w formie: zasiłków stałych, okresowych, celowych i specjalnych zasiłków celowych, wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd,

• świadczeń niepieniężnych: praca socjalna, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na ubezpieczenie społeczne, składki na ubezpieczenie zdrowotne pokrywane ze środków publicznych, pomoc rzeczowa w tym na ekonomiczne usamodzielnienie się, sprawienie pogrzebu, schronienie, posiłek, niezbędne ubranie, organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym, specjalistycznych w miejscu zamieszkania oraz pobyt w domu pomocy społecznej.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2024 r. 

• W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 114 rodzin, a niepieniężnymi 71 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 180 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2024 r.

Świetlica Środowiskowa "Świetlik"

Świetlica Środowiskowa „Świetlik” w Rybiu, zlokalizowana przy ul. Spokojnej 23, funkcjonuje jako placówka wsparcia dziennego oraz animator życia społeczności lokalnej. Dysponuje budynkiem o powierzchni około 800 m², w którym znajdują się dwa oddziały Przedszkola nr 2 „W Stumilowym Lesie”. Przedszkole ma do dyspozycji 3 sale zajęć ze schowkami, szatnię, sanitariaty oraz korzysta z sali widowiskowej. Świetlica ma do dyspozycji 1 salę zajęć, salę prób muzycznych, jadalnię z aneksem kuchennym, salę widowiskową z szatnią i schowkiem na przyrządy, pokój administracji, pokój kierownika oraz sanitariaty. Teren placówki obejmuje również boisko, plac zabaw oraz zadbany ogród z zielenią, wykorzystywany do zajęć terenowych i rekreacji.oraz sanitariaty. Wokół Świetlicy jest zadbany ogród porośnięty trawą, krzewami, drzewami i kwiatami. 

Zgodnie ze Statutem Świetlica prowadzi dwa zasadnicze rodzaje zajęć:

• Opiekuńczo-wychowawcza placówka wsparcia dziennego

Świetlica obejmuje codzienną opieką i wsparcie edukacyjne 30 dzieci w wieku szkolnym z terenu gminy Raszyn. Opiekę nad dziećmi sprawują dwie wychowawczynie. Dzieci są codziennie odbierane ze szkoły i przyprowadzane do Świetlicy, gdzie przebywają do godziny 18:00.

W trakcie pobytu dzieci otrzymują dwa posiłki dziennie, odrabiają lekcje z pomocą wychowawczyń, biorą udział w zajęciach tematycznych oraz mają zapewnione zajęcia sportowe w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Mogą też korzystać z zajęć korekcyjnych prowadzonych na terenie placówki. Każde dziecko objęte jest indywidualną obserwacją rozwoju – prowadzoną na podstawie dedykowanych arkuszy obserwacji.

Wychowawczynie utrzymują stały kontakt z rodzicami oraz – w razie potrzeby – z wychowawcami szkolnymi, pedagogami i psychologami. W czasie ferii zimowych i wakacji organizowane są specjalne programy: Warsztaty Zimowe (2 tygodnie) oraz Warsztaty Letnie (6 tygodni). W miarę dostępnych miejsc, z oferty wakacyjnej mogą skorzystać również dzieci spoza stałej grupy świetlicowej, mieszkające na terenie gminy Raszyn. Pobyt w Świetlicy jest bezpłatny. W 2024 r. ze stałej oferty opiekuńczo-wychowawczej skorzystało 48 dzieci. 

Program codziennej pracy opierał się na działaniach edukacyjnych, wychowawczych, terapeutycznych i rekreacyjnych. Szczególny nacisk położono na wspieranie rozwoju społeczno-emocjonalnego, kompetencji poznawczych oraz aktywności fizycznej.

• Animator życia społeczności lokalnej

Placówka prowadzi także szereg zajęć tematycznych i warsztatowych, których celem jest rozwijanie pasji, zainteresowań oraz promowanie aktywnego i twórczego spędzania czasu wolnego. Oferta zajęć skierowana jest do wszystkich grup wiekowych – od najmłodszych dzieci po osoby dorosłe i seniorów – i obejmuje szeroki zakres tematyczny, odpowiadający różnorodnym potrzebom i zainteresowaniom mieszkańców.

W 2024 r. odbyło się 6 imprez okolicznościowych, 7 przedstawień teatralnych dla dzieci, warsztaty tematyczne oraz zajęcia tematyczne (muzyczne, sportowe, plastyczne, kreatywne i rozwijające, warsztaty psychologiczno-rozwojowe).

W 2024 r. Świetlica nawiązała współpracę z Nadleśnictwem Chojnów, dzięki której otrzymała trzy choinki w ramach akcji „Choinka od leśnika”. Z kolei firma PRAJO-SHOP Sp. z o.o. z Wolicy wsparła działalność placówki, przekazując drobne artykuły gospodarstwa domowego do wykorzystania w warsztatach kulinarnych realizowanych przez dzieci uczęszczające na co dzień do grupy świetlicowej.

Ognisko wychowawcze w Jaworowej 

W 2024 r. Ognisko realizowało swoje zadania statutowe w oparciu o dwie grupy wychowawcze, dysponując 30 miejscami. W roku sprawozdawczym korzystających dzieci było 91. Blisko 85% dzieci zapisanych do Ogniska posiada orzeczenie o niepełnosprawności, przeważnie są to dzieci ze spektrum autyzmu. Coraz więcej, uczęszcza dzieci ze statusem obcokrajowca, aktualnie jest to 10 osób.

Ofertę realizowano poprzez wdrażanie projektów wychowawczych grup w zakresie: wsparcia edukacyjnego, pomocy psychologicznej, zajęcia sportowo-rekreacyjne, zajęcia kulinarne, zajęcia plastyczne, zajęcia rękodzielnicze, zajęcia dla 8-klasisty.

W 2024 r. w Ognisku prowadzono 3 grupy Treningu Umiejętności Społecznych dla dzieci z klas 1-8, w zajęciach wzięło udział 23 uczestników. Na czas ferii zimowych i wakacji opracowaliśmy specjalną ofertę programową. Łącznie z tych zajęć skorzystało 90 uczestników. 

W 2024 r. przeprowadzono 6 otwartych warsztatów plastycznych i 4 imprezy okolicznościowe (święto pieczonego ziemniaka, bal halloween, andrzejki, koncert szantowy). Placówka wzięła aktywny udział w kampanii ogólnopolskiej „Dzieciństwo bez przemocy”.

Dzięki nawiązaniu współpracy z fundacją Leroy Merlin udało się odnowić salę młodszej grupy i wyposażyć ją w nowe meble. 

Pomoc obywatelom Ukrainy

Udzielona ze środków z Funduszu Pomocy Banku Gospodarstwa Krajowego przeznaczonych na realizację zadań na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy na zasadach i w trybie ustawy z dnia 12 marca 2002 r. o pomocy społecznej w oparciu o art. 29 i 30 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w 2022 r.:

• Zasiłek celowy - dla 1 obywatela Ukrainy w wysokości 700 zł,

• Sprawienie pogrzebu - dla 2 obywateli Ukrainy na kwotę 14.880 zł,

• Jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na osobę - wypłacono dla 51 obywateli Ukrainy posiadających status UKR*, na kwotę 15.300 zł. (art. 31 ustawy z dnia 12.03.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa),

• Świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

  • • zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłku rodzinnego - dla 65 obywateli Ukrainy na kwotę 12.355 zł,

    • zasiłki pielęgnacyjne - dla 6 osób na kwotę 15.757 zł,

    • świadczenie pielęgnacyjne (stare zasady) - 27 świadczeń na kwotę 71.712 zł,

    • świadczenie pielęgnacyjne (nowe zasady) - 14 świadczeń na kwotę 41.832 zł,

    • składki ubezpieczenia zdrowotnego - 3 świadczenia oraz społecznego - 24 świadczeń na łączną kwotę 20.307 zł.

* UKR: Posiadanie numeru PESEL z przypisanym mu statusem „UKR” stanowi urzędowe poświadczenie posiadania uprawnienia do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uprawnień towarzyszących, wynikających z poszczególnych przepisów ustawy specjalnej, m.in. związanych z wykonywaniem w Polsce pracy.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2024 r. wyniosły ponad 1,7 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. 

W ramach powyższego zadania finansowano działalność i wyposażenie Punktu Konsultacyjnego ds. Uzależnień i Przeciwdziałania Przemocy w Raszynie, przy ul. Poniatowskiego 20, w którym mieszkańcy otrzymali informacje na temat wszelkiego typu uzależnień i możliwości ich leczenia. Osoby zgłaszające się samodzielnie były motywowanie do podjęcia terapii w placówkach leczenia uzależnienia jak również prowadzono w tym zakresie konsultacje psychoterapeutyczne. 

Pracownicy Punktu Konsultacyjnego ds. Uzależnień i Przeciwdziałania Przemocy udzielili konsultacji związanych z uzależnieniem 132 osobom, współuzależnieniem - 27 osobom, przemocą w rodzinie - 31 osobom, rodzinnych - 116 osobom, oraz 50 osobom z zakresu profilaktyki. Ogólnie udzielono około 914 porad i konsultacji. 

Do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Raszynie wpłynęło 9 wniosków o zobowiązanie do leczenia odwykowego dla mieszkańców Gminy Raszyn, w tym 6 od rodzin osób nadużywających alkoholu, a 7 z Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

Głównym partnerem we współpracy na rzecz profilaktyki uzależnień jest Raszyńskie Stowarzyszenie Rodzin Abstynenckich Klub Arka. Tworzy ono rozszerzone formy rehabilitacji osób uzależnionych którzy ukończyli terapię odwykową lub są w fazie podejmowania decyzji o utrzymaniu abstynencji. Praca w grupie poprzez edukację i wsparcie, uczy przede wszystkim zapobiegania nawrotom choroby oraz radzenie sobie z głodem.

Wspólnie ze Stowarzyszeniem zorganizowano XXV FORUM ABSTYNENCKIE - imprezę profilaktyczno–muzyczną.

Na rzecz ochrony zdrowia w 2024 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.